Hội thảo đối thoại chính sách lấy ý kiến dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi)

Cục trưởng Cục Phát triển Hợp tác xã phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: MPI

Tham dự trực tiếp có đại diện Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, các Bộ: Tài chính, Tư pháp, Nội vụ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các chuyên gia về hợp tác xã. Cục trưởng Cục Phát triển Hợp tác xã Phùng Quốc Chí chủ trì Hội thảo.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Cục trưởng Phùng Quốc Chí cho biết, tại Nghị quyết số 134/NQ-CP ngày 25/9/2020 về ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Kết luận số 70-KL/TW ngày 09/3/2020 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì xây dựng Luật mới hoặc sửa đổi bổ sung, hoàn thiện Luật Hợp tác xã năm 2012 trong năm 2022.

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Qua nhiều vòng hội thảo, tham vấn ý kiến, Bộ đã nhận được sự đồng hành, ủng hộ của rất nhiều chuyên gia là đại diện của các cơ quan liên quan, các tổ chức quốc tế. Dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật được xây dựng theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật được gửi lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương và Nhân dân; đăng tải trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và Cổng thông tin điện tử Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Hiện nay, Bộ đã nhận được 400 ý kiến góp ý và các ý kiến đều thống nhất việc sửa đổi Luật HTX năm 2012; thống nhất với nội dung dự thảo Hồ sơ đề xuất.

Hội thảo được nghe đại diện Cục Phát triển hợp tác xã trình bày dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Luật Hợp tác xã năm 2012 được xây dựng trên cơ sở sửa đổi Luật Hợp tác xã năm 2003, thể chế hóa cụ thể hơn các chủ trương của Đảng về tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX); nâng cao đời sống kinh tế hộ thành viên, góp phần thực hiện xoá đói giảm nghèo, ổn định an ninh, chính trị cho xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn sau gần 10 năm triển khai thực hiện Luật HTX năm 2012 đã nảy sinh một số tồn tại, bất cập. Đứng trước những cơ hội và thách thức trong bối cảnh mới, các HTX, liên hiệp HTX muốn phát triển hiệu quả cần nhận thức rõ và tự chuyển biến mạnh mẽ về tư duy hoạt động theo hướng dựa vào khoa học – công nghệ hiện đại để phát triển; chú trọng nâng cao hiệu quả, chất lượng của hoạt động, không chạy theo số lượng sản phẩm, dịch vụ với giá trị thấp; phát triển ra thị trường ngoài thành viên để tối đa hóa khả năng sản xuất kinh doanh của mình; chú trọng nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tăng năng suất lao động, tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị nhằm bảo đảm cho phát triển bền vững trong môi trường kinh tế thị trường.

Mục tiêu, nội dung của chính sách, giải pháp thực hiện chính sách trong đề nghị xây dựng văn bản là hoàn thiện các quy định về bản chất HTX, phát triển thành viên HTX, hoàn thiện các quy định về bản chất HTX theo Liên minh HTX quốc tế (ICA). Thu hút và mở rộng các đối tượng tham gia HTX nhằm phát triển thành viên HTX. Đồng thời, hoàn thiện các quy định về loại hình tổ chức KTTT và tổ chức đại diện, qua đó, tạo môi trường KTTT phát triển với nhiều hình thức hợp tác đa dạng nhiều loại hình, nhiều đối tượng tham gia. Làm rõ vị trí, vai trò của các tổ chức KTTT, tổ chức đại diện trong khu vực KTTT hiện nay để các tổ chức này hoạt động một cách hiệu quả, phù hợp với thực trạng ở Việt Nam và xu hướng phát triển chung trên thế giới.

Mở rộng thị trường, nâng cao khả năng huy động vốn, tạo động lực cũng như hoàn thiện và nâng cao hiệu quả công tác quản lý, điều hành HTX, nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý, điều hành thông qua kiểm toán HTX, hoàn thiện cơ cấu tổ chức hoạt động của HTX. Nâng cao hiệu quả, chất lượng các chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước theo hướng toàn diện, tập trung nâng cao bản chất bản chất đặc thù của HTX; Hoàn thiện quy định về quản lý nhà nước đối với lĩnh vực KTTT, cải tổ tổ chức bộ máy quản lý nhà nước theo hướng tinh gọn, hiệu quả; đơn giản hóa và rút ngắn thủ tục hành chính; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số.

Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: MPI

Tham gia thảo luận tại Hội thảo, các đại biểu đánh giá cao Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc chuẩn bị công phu, đầy đủ, đảm bảo đúng quy trình trong quá trình xây dựng Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Đồng thời bày tỏ thống nhất về sự cần thiết phải sửa đổi Luật HTX năm 2012.

Đại diện Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính đưa ra các ý kiến liên quan đến kỹ thuật văn bản; tăng tỷ lệ vốn góp của thành viên theo nhu cầu thực tiễn và cần đánh giá tác động vốn góp; thành lập, trích lập quỹ; chính sách hỗ trợ ưu đãi.

Tham gia ý kiến góp ý, đại diện Liên minh HTX cho rằng, dự thảo Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật được chuẩn bị công phu, đầy đủ theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đưa ra hướng giải quyết các vấn đề mà HTX đang gặp phải theo hướng mở để tạo điều kiện phát triển. Tuy nhiên, báo cáo cần làm rõ hơn nội dung liên quan đến thành viên, đóng góp của đối tượng này vào tăng trưởng kinh tế; làm rõ được mức độ đảm bảo 7 nguyên tắc được quy định tại Luật HTX năm 2012, đây là điểm khác biệt của HTX với các thành phần khác. Tổng kết thi hành Luật phải xem xét các quy định trong Luật thời gian qua được thực thi như thế nào, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến vốn, tài sản, các dịch vụ, tỷ lệ góp vốn vào HTX,… trên cơ sở đó chỉ ra những tồn tại, bất cập ảnh hưởng đến hoạt động của HTX.

Thời gian qua, HTX tiếp cận thị trường còn hạn chế, trong đó có thị trường lao động, vốn, đất đai, khoa học công nghệ; Mức độ tiếp cận công nghệ, thị trường tiếp cận hàng hóa thấp, trong khí đây là thị trường quan trọng để HTX cung ứng hàng hóa.

Về dự thảo đề cương Luật Hợp tác xã (sửa đổi), các đại biểu tập trung vào các vấn đề về định nghĩa, khái niệm; tiêu chí phân loại đối với các lĩnh vực cụ thể; tài sản, tài chính. Theo đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nên mở rộng thành viên tham gia HTX; nâng tỷ lệ góp vốn điều lệ của các thành viên; bổ sung chính sách hỗ trợ ưu đãi, trong đó có chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo, ứng dụng chuyển đổi số để phù hợp với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; quy định cụ thể hơn về kiểm toán nội bộ cho HTX./.